در ابتدا این واقعیت را بدانید که سرطان سینه دومین سرطان شایع در میان زنان می باشد. این سرطان زمانی اتفاق می افتد که رشد سلول های سینه کنترل خود را از دست بدهند. با این حال سرطان سینه به انواع مختلفی تقسیم می شود و تقسیم بندی آن ها با توجه به این که چه سلول هایی به سرطان تبدیل می شوند، صورت می گیرد. از سوی دیگر روش های مختلفی برای درمان سرطان سینه وجود دارد که شامل پرتو درمانی، شیمی درمانی و انواع روش های جراحی می باشد. انتخاب روش مناسب درمان سرطان سینه به مرحله سرطان، اندازه تومور، اندازه سینه و میزان گسترش بیماری بستگی دارد. خوشبختانه طی سال های اخیر پیشرفت زیادی در درمان این بیماری ایجاد شده و همین امر به منبع امیدی برای بیماران سرطانی تبدیل شده است.
بیماری بدخیم سرطان پستان
در حقیقت سرطان سینه دومین سرطان شایع در میان خانم ها بعد از سرطان پوست می باشد. با وجود این که این سرطان می تواند زنان و مردان را درگیر کند، اما ابتلا به آن در میان خانم ها شیوع بیشتری دارد. همانند سایر سرطان ها، سرطان سینه در نتیجه رشد غیر طبیعی سلول ها به وجود می آید. سلول های مذکور از پتانسیل بالایی برای حمله به قسمت های مختلف برخوردار می باشند و تشخیص آن ها زمانی صورت می گیرد که به طول کامل پخش شده اند. همان طور که گفتیم این سرطان در میان خانم ها و آقایان رخ می دهد و روند درمان سرطان سینه در میان هر دو به یک شکل می باشد. طی سال های اخیر و با افزایش آگاهی و پیشرفت علم پزشکی، نرخ مرگ و میر در نتیجه سرطان سینه به میزان چشمگیری کاهش یافته است.
مهم ترین نشانه ها و علائم سرطان سینه چیست؟
بهتر است بدانید که نخستین نشانه های سرطان سینه به عنوان توده ها یا بافتی ضخیم در زیر بغل یا سینه ظاهر می شوند. علائم و نشانه های این سرطان در افراد مختلف، متفاوت می باشد و برخی هیچ علائم خاصی را تجربه نمی کنند. از شایع ترین علائم سرطان سینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد تغییر در ظاهر سینه و اندازه آن
- احساس درد در قسمت های اطراف سینه
- مشاهده پوسته هایی بر روی هاله سینه
- مشاهده ترشحاتی همراه با خون از نوک پستان
- ایجاد تغییراتی مانند فرورفتگی بر روی پوست سینه
- وجود قرمزی در نوک پستان و پوست مرغی شدن آن ناحیه
- ایجاد بافت ضخیم یا توده ای که در مقایسه با بافت اطراف کاملا متفاوت باشد.
راه های تشخیص سرطان سینه
به طور معمول تشخیص سرطان سینه با استفاده از تست های مختلفی انجام می شود. برخی از راه های تشخیص این سرطان عبارتند از:
سونوگرافی سینه
سونوگرافی سینه جزئیات سینه را به کمک امواج صوتی در اختیار پزشک قرار می دهد. این نوع سونوگرافی قادر به نشان دادن تغییرات سینه ها مانند کیست های پر مایع داخل سینه می باشد. سونوگرافی پستان به منظور تشخیص ضایعات متراکم و توپر و ضایعات کیستیک به کار می رود.
ماموگرافی تشخیصی
به جرأت می توان گفت بهترین روش تشخیص سرطان سینه، تست ماموگرافی تشخیصی می باشد. این روش قادر به نشان دادن ضایعات پستان قبل از رشد و دو سال پیش از قابل لمس بودن آن ها می باشد. بدیهی است که چنین موضوعی بسیار حائز اهمیت بوده و به تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی آن کمک می کند. بر همین اساس توصیه می شود تمامی خانم های بالای 40 سال به منظور معاینه سینه ها و تشخیص هرگونه تومور احتمالی در پستان، نسبت به انجام تست ماموگرافی اقدام نمایند. شایان ذکر است که ماموگرافی قادر به تشخیص قطعی سرطان نمی باشد و در صورت مشاهده هرگونه بافت مشکوکی می بایست برای بیوپسی اقدام نمایید.
بیوپسی یا نمونه برداری
منظور از بیوپسی یا نمونه برداری، برداشتن بافت مشکوک و ارسال آن به آزمایشگاه به منظور بررسی های بافتی و مولکولی می باشد. معمولا بافت ارسالی از اجزای داخلی بدن یا قسمت های بیرونی بدن برداشته می شود. خوب است بدانید هر بافتی که از بدن برداشته می شود، حتی اگر ظاهری عادی داشته باشد نیز می بایست برای نمونه برداری به آزمایشگاه ارسال شود. متخصصین پاتولوژی از طریق رنگ آمیزی اقدام به بررسی جنس و ماهیت بافت نموده و نتیجه را به عنوان پاسخ بیوپسی اعلام می دارند.
ام آر ای پستان
MRI به کمک مگنت و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از بافت سینه در اختیار پزشک قرار می دهد. خوب است بدانید که انجام تست MRI در زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه می باشند، همزمان با ماموگرافی انجام می شود. به طور کلی تست MRI به منظور اطمینان از سلامت پستان مقابل، بررسی سایر تومورهای سینه و اندازه گیری وسعت سرطان انجام می شود.
آیا میتوان ریسک ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد؟
میتوان با اتخاذ برخی اقدامات و تغییرات در سبک زندگی ریسک ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد. انجام ماموگرافی و معاینات منظم توسط پزشک میتواند به تشخیص سرطان سینه کمک کند که این موضوع به بهبود نتایج درمان کمک میکند. استفاده طولانی مدت از هورمونهای جایگزین (HRT) میتواند ریسک سرطان سینه را افزایش دهد. بهتر است با پزشک در مورد مزایا و معایب این درمانها مشورت کنید. اضافه وزن و چاقی به خصوص پس از یائسگی میتواند ریسک سرطان سینه را افزایش دهد.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند؟
عواملی مانند سابقه خانوادگی سرطان پستان، سن بالا، ژنتیک (مانند جهشهای ژنی BRCA1 و BRCA2)، شروع زودهنگام قاعدگی، یائسگی دیرهنگام، نداشتن بارداری یا بارداری در سنین بالا و مصرف طولانی مدت هورموندرمانی میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
درمان سرطان سینه چگونه و با چه روش هایی انجام میشود؟
معمولا درمان سرطان سینه مجموعه ای از درمان های رادیوتراپی، هورمون درمانی، درمان های جراحی و شیمی درمانی را شامل می شود. برخی از روش های درمان سرطان سینه موضعی و برخی دیگر سیستمیک می باشند. درمان های سیستمیک اقدام به هدف قرار دادن کل بدن می نمایند، در حالی که درمان های موضعی اطراف تومور را تحت نظر می گیرند. در ادامه هریک از روش های درمان سرطان سینه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جراحی سرطان سینه
متداول ترین درمان سرطان سینه، جراحی می باشد که با هدف برداشتن تومور و نواحی اطراف آن انجام می شود. جراحی سرطان سینه شامل ماستکتومی رادیکال، ماستکتومی پارشیال، لامپکتومی و بازسازی می باشد.
- ماستکتومی رادیکال: در این روش قفسه سینه سالم مانده و جراح اقدام به برداشتن گره های لنفاوی زیر بغل، کل سینه، هاله قهوه ای رنگ و نوک سینه می نماید.
- ماستکتومی پارشیال: در روش ماستکتومی پارشیال تنها بخشی از سینه برداشته می شود. البته این احتمال وجود دارد که لایه های بالای عضلات سینه نیز برداشته شود.
- لامپکتومی: در این روش مقدار بسیار کمی از بافت سینه برداشته می شود. این بدان معناست که جراح تنها اقدام به برداشتن تومور و بافت اطراف تومور می نماید، اما سینه برداشته نمی شود. بنابراین لامپکتومی از روش های کم تهاجمی درمان سرطان سینه محسوب می شود.
- بازسازی: در روش بازسازی با توجه به طرح درمان، فیزیک بدنی و سن یکی از گزینه های گرافت پوستی، پروتزهای سیلیکونی یا پروتزهای سالینی استفاده می شود.
هورمون درمانی
هورمون هایی نظیر پروژسترون و استروژن نوعی مواد شیمیایی هستند که به وسیله غدد در بدن تشکیل می شوند. با وجود این که این هورمون ها به تنظیم دوره های قاعدگی کمک می کنند، اما گاهی اوقات باعث رشد سلول های سرطانی می شوند.
هورمون درمانی چیست و برای چه بیمارانی مناسب است؟
هورمون درمانی برای بیمارانی که سرطان سینهشان هورمون حساس است، مناسب است. این درمان با کاهش یا بلوکه کردن هورمونهای استروژن و پروژسترون که میتوانند رشد سرطان را تحریک کنند، عمل میکند.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی، انواع مختلف داروها اقدام به کند نمودن روند رشد سلول های سرطانی یا نابودی سلول های سرطانی می نمایند. شیمی درمانی با توجه به نوع تومور، اندازه تومور، مرحله سرطان، میزان پخش شدن تومور به نواحی دیگر بدن و شدت درگیری غدد لنفاوی انجام می شود.
رادیوتراپی
رادیوتراپی یکی از روش های درمان سرطان سینه می باشد که از طریق امواج پر قدرت اقدام به نابودی انرژی سلول های سرطانی می نماید. رادیوتراپی برخلاف سایر روش ها، ناحیه تحت درمان را تحت تأثیر قرار می دهد. از سوی دیگر از این روش به منظور از بین بردن بقایای سلول های سرطانی بعد از جراحی نیز استفاده می شود.
بعد از درمان، امکان بازگشت سرطان سینه وجود دارد؟
این احتمال وجود دارد که بعد از درمان سرطان سینه در خانم ها و یا حتی در آقایان، این بیماری به طور مجدد عود کند. احتمال بازگشت سرطان سینه در افرادی که رد خانواده خود فردی را دارند که با این بیماری روبرو است نیز بیشتر بوده است. به طور کلی، افراد باید بعد از درمان سرطان سینه هر 6 ماه سونوگرافی پستان و یا ماموگرافی انجام دهند تا مطمعن شوند که هیچ مشکلی وجود ندارد و این بیماری به طور مجدد عود نکرده است و در نواحی دیگر بدن مانند غدد لنفاوی نیز به وجود نیامده است.
چه مدت طول میکشد تا پس از درمان بهبودی کامل حاصل شود؟
مدت زمان بهبودی کامل پس از درمان سرطان سینه بستگی به عوامل مختلفی دارد و میتواند برای هر فرد متفاوت باشد. این عوامل شامل نوع و مرحله سرطان، نوع درمانهای دریافت شده، وضعیت سلامت کلی بیمار و پاسخ بدن به درمان است. پس از ماستکتومی (برداشت کل پستان)، بهبودی اولیه معمولاً چند هفته طول میکشد، اما بازگشت به فعالیتهای عادی ممکن است چند ماه طول بکشد. پس از لامپکتومی (برداشت تومور و مقدار کمی از بافت اطراف)، بهبودی معمولاً سریعتر است و ممکن است چند هفته طول بکشد.
بارداری پس از درمان سرطان سینه امکانپذیر است؟
بسیاری از زنان پس از درمان سرطان سینه میتوانند باردار شوند. با این حال، بهتر است با جراح سینه خود مشورت کنید تا برنامهریزی مناسبی انجام شود.
درمانهای هدفمند چگونه عمل میکنند؟
این درمانها با هدف قرار دادن مولکولها و مسیرهای خاصی که در رشد و بقای سلولهای سرطانی نقش دارند، عمل میکنند. این درمانها معمولاً با دقت بیشتری نسبت به شیمی درمانی عمل میکنند و ممکن است عوارض جانبی کمتری داشته باشند.
پس از جراحی سرطان سینه نیاز به درمانهای دیگری نیز هست؟
بسیاری از بیماران پس از جراحی نیاز به شیمیدرمانی، پرتو درمانی یا هورمون درمانی دارند تا از عود سرطان جلوگیری شود.
سرطان پستان فقط در زنان رخ میدهد؟
خیر، مردان نیز میتوانند به سرطان پستان مبتلا شوند، اما این بیماری در مردان بسیار نادرتر از زنان است. اما به هر حال سرطان سینه در آقایان نیز وجود دارد و باید مورد پیگیری و بررسی صحیح صورت گیرد.
آیا سرطان پستان میتواند عود کند؟
سرطان پستان در هر فردی احتمال عود مجدد دارد. معاینات دورهای و پیگیریهای منظم بعد از درمان برای تشخیص زودهنگام عود ضروری است.
بعد از درمان سرطان پستان میتوان به زندگی عادی بازگشت؟
بسیاری از افراد بعد از درمان به زندگی عادی بازمیگردند. با این حال، بازگشت به زندگی عادی ممکن است زمانبر باشد و نیاز به مراقبتهای پیگیری، تغییرات در سبک زندگی و حمایت روانی داشته باشد.