ید درمانی بعد از جراحی تیروئید یکی از روش های مفید و کاربردی برای از بین بردن سلول های سرطانی است. هدف و وظیفه اصلی سلول های ترشح کننده هورمون تیروئید که در بدن انسان وجود دارد، جذب ید موجود در مواد غذایی است. در واقع این سلول ها با کمک ید های دریافتی؛ هورمون های غدد تیروئیدی را تولید می نمایند.
با توجه به اینکه هیچ سلولی در بدن قادر به جذب و دریافت ید نیست، با کمک ید درمانی یا ید رادیواکتیو امکان از بین بردن سلول های سرطانی فراهم می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی بیشتر ید درمانی بعد از جراحی سرطان تیروئید و دلایل انجام آن بپردازیم.
ید درمانی بعد از جراحی سرطان تیروئید
این روش احتمال بازگشت بیماری را به حداقل می رساند و انجام آن برای درصد بالایی از بیمارانی که جراحی سرطان تیروئید داشته اند الزامی است. در واقع به واسطه پرتو درمانی می توان غدد سرطانی باقی مانده از جراحی را نابود کرد و عملکرد بدن را به حالت سابق برگرداند.
آیا ید درمانی بعد از جراحی تیروئید برای همه لازم است؟
در پاسخ به این سوال می توان گفت که خیر، این روش تنها به تشخیص پزشک متخصص و برای افرادی که شرایط حاد دارند الزامی است. البته دقت داشته باشید که ید درمانی بعد از جراحی تیروئید نرخ زنده ماندن افراد مبتلا به بیماری های سرطان تیروئید را افزایش می دهد، در واقع افرادی که به بیماری هایی همچون پاپیلاری یا فولیکولار مبتلا هستند می توانند با کمک این روش روند بهبود و درمان خود تسریع بخشند. البته دقت داشته باشید که برای درمان برخی بیماری ها همانند آناپلاستیک، کارسینومای مدولاری تیروئید و …نمی توان از این روش استفاده نمود.
ید درمانی بعد از عمل سرطان تیروئید عوارض خاصی دارد؟
با وجود اینکه ید درمانی بعد از جراحی تیروئید یک روش بسیار مفید و کاربردی برای بهبود سلامت انسان است، اما بدون شک انجام دادن آن عوارض خاص خود را به همراه دارد. با توجه به این که ممکن است بدن شما تا چند روز پرتو ساطع کند، پس بهتر است تا زمان مشخص شده در بیمارستان و در بخش ایزوله بمانید.
در مواردی ممکن است نیاز به بستری شدن نداشته باشید و تنها رعایت برخی نکات پس از مرخص شدن از بیمارستان الزامی است. نکات و دستور العمل هایی که برای هر بیمار در نظر گرفته می شود کاملا متفاوت است، همچنین دستورالعمل های صادر شده در هر مرکز درمانی متفاوت خواهد بود.
انجام ید درمانی بعد از جراحی تیروئید عوارض خاصی به همراه دارد که البته برای هر فرد به شکل متفاوتی خواهد بود، این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- خشک شدن اشک چشم
- احساس تلخی و خشکی دهان
- اختلال در تشخیص طعم غذا
- داشتن حالت تهوع و گاهی استفراغ
- بروز حساسیت و ایجاد تورم در ناحیه گردن
- بروز حساسیت و ایجاد تورم در نواحی غدد بزاقی
هر یک از عوارض فوق به روش های مختلفی قابل درمان هستند، به عنوان مثال می توانید با مکیدن آبنبات یا جویدن آدامس مشکل خشکی دهان و غدد بزاقی را برطرف نمایید.
برخی از عوارض ید درمانی بعد از جراحی تیروئید منحصر به جنسیت است، در واقع این روش در برخی مردان منجر به کاهش اسپرم خواهد شد که در مواردی نادر باعث ناباروری می شود. همچنین ید رادیواکتیو تاثیرات منفی بر روی تغییرات هورمونی در بانوان می شود به گونه ای که پریود آن ها تا یک سال نامنظم خواهد بود. این افراد به هیچ عنوان نباید تا بهبود کامل باردار شوند و تا پس از حداقل بین 9 الی 12 ماه آخرین مرحله ید درمانی بعد از جراحی تیروئید اقدام به بارداری نکنند.
از کجا بفهمیم باید بعد از جراحی تیروئید ید درمانی انجام دهیم؟
پس از عمل جراحی فرد مورد بررسی های دقیق قرار میگیرد و در صورت نیاز به ید درمانی این روش نیز اجرا می شود. وجود برخی علائم زیر از عمده دلایل اجرای ید درمانی بعد از جراحی تیروئید به شمار می آید:
- افرادی که بیماری گریوز دارند باید بعد از عمل تیروئید حتما ید درمانی را انجام دهند.
- برای ازبین بردن بزرگی تیروئید و کوچک شدن غدد در زمان گواتر این روش بسیار کاربردی است.
- برطرف کردن تیروئید پرکار به خصوص برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید ندولر سمی، این روش به همراه داروهای ضد تیروئیدی تجویز می شود.
چه افرادی نباید بعد از عمل تیروئید ید درمانی انجام دهند؟
با وجود این که نتیجه ید درمانی بعد از جراحی تیروئید در افراد مختلف به صورت متفاوت است و میتواند بهترین نتایج را در اختیار آنها قرار دهد. اما بهتر است در نظر داشته باشید که برخی افراد نمی توانند از این روش استفاده کنند؛ در واقع شرایط جسمانی آن ها اجازه بهره مندی از ید درمانی بعد از جراحی تیروئید را نمی دهد.
- دوره بارداری
در این روش احتمال عبور ید رادیو اکتیو از بدن مادر وجود دارد و می تواند بر روی غدد تیروئید جنین تاثیر گذار باشد.
- دوران شیردهی
با توجه به این که ید درمانی بعد از جراحی تیروئید تا چندین روز روی بدن باقی می ماند و پرتو های آن از بدن ساطع می شود، این اقدام برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند فوق العاده خطرناک است.
- بیماری چشم
ید درمانی بعد از جراحی تیروئید فواید زیادی دارد اما برای افرادی که بیماری چشمی دارند یا بیماری گریوز روی سلامت چشم آن ها تاثیر گذاشته است نمی توانند از این روش استفاده نمایند. این روش سلامت چشم آن ها را تهدید می کند، البته در صورت تجویز استروئید امکان اجرای این روش برای آن ها افزایش پیدا می کند.
- تیروئید پرکار
زمانی که غدد تیروئید در بدن فرد بسیار پرکار باشد اجرای روش ید درمانی بعد از عمل تیروئید ممکن است تاثیرات عکس داشته باشد و هورمون تیروئید را به شدت افزایش دهد. بروز طوفان تیروئیدی از مهم ترین عوارض اجرای این روش برای افرادی است که تیروئید پرکار دارند، تنها در صورتی می توانند این روش را انجام دهند که از قبل پرکاری آن ها تحت کنترل شدید قرار بگیرد.
