انواع توده پستان خوش‌خیم سینه از جمله موضوعاتی هستند که بسیاری از زنان ممکن است در طول زندگی خود با آن‌ها مواجه شوند. خوشبختانه، بیشتر توده‌های پستانی خوش خیم هستند و به طور کلی جای نگرانی خاصی وجود ندارد. با این حال، شناخت انواع توده‌های خوش‌خیم پستان و آگاهی از علائم آن‌ها به تشخیص سریع و مدیریت بهتر این وضعیت کمک می‌کند. توده‌های خوش خیم پستان به شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شوند و دلایل متفاوتی برای شیوع دارند. در این مقاله به معرفی انواع توده‌های خوش خیم پستان، علائم آن‌ها و راه‌های تشخیص و درمان می‌پردازیم.
انواع توده‌های پستان خوش‌خیم
توده‌های خوش خیم پستان معمولاً خطرناک نیستند و به طور قابل توجهی از توده‌های سرطانی و بدخیم تفاوت دارند. این توده‌ها از جنس چربی، غدد لنفاوی یا بافت‌های فیبری هستند. انواع مختلف توده‌های خوش خیم شامل موارد زیر است:
۱. فیبروآدنوم
توده فیبروآدنوم یکی از شایع‌ترین توده‌های خوش خیم پستان است که اغلب در زنان زیر ۳۵ سال دیده می‌شود. این توده‌ها نرم و قابل حرکت هستند و به دلیل تغییرات هورمونی در بافت پستان به وجود می‌آیند. فیبروآدنوم‌ها به‌طور کلی بی خطر بوده و نیازی به درمان ندارند، اما ممکن است در برخی موارد به دلیل بزرگ شدن یا ناراحتی نیاز به برداشتن، داشته باشند.
۲. کیست‌های پستان
کیست‌های پستان، کیسه‌های پر از مایع هستند که در بافت پستان ایجاد می‌شوند. این توده‌ها به‌ویژه در زنان بین ۳۵ تا ۵۰ سال شایع است و ممکن است در طول چرخه قاعدگی متورم شوند یا دردناک گردند. کیست‌ها معمولاً خوش خیم هستند و با گذر زمان به‌طور طبیعی کوچک می‌شوند اما در برخی موارد تخلیه یا درمان دارویی برای کاهش علائم انجام می‌شود.
۳. توده‌های فیبروکیستیک
بافت پستان فیبروکیستیک ترکیبی از توده‌های فیبری و کیست‌ها است و می‌تواند در طول چرخه قاعدگی باعث درد و تورم در پستان‌ها شود. این حالت یکی از تغییرات رایج و بی خطر پستان است که به عنوان «تغییرات فیبروکیستیک» شناخته می‌شود و نیازی به درمان خاص ندارد مگر اینکه علائم شدید باشد.
۴. پاپیلوم داخل مجرایی
پاپیلوم داخل مجرایی یک توده خوش خیم کوچک در داخل مجاری شیری است که با ترشحات خونی از نوک پستان همراه باشد. این توده‌ها اغلب در نزدیکی نوک پستان ایجاد می‌شوند و معمولاً در زنان بین ۳۵ تا ۵۵ سال شایع هستند. در صورت مشاهده ترشحات خونی، بهتر است که توده برداشته شود و بررسی‌های دقیق‌تری انجام گیرد.
۵. نکروز چربی
نکروز چربی در اثر آسیب یا ضربه به پستان رخ می‌دهد و باعث ایجاد توده‌های سخت و غیر سرطانی می‌شود. این توده‌ها به دلیل مرگ سلول‌های چربی در بافت پستان به وجود می‌آیند و معمولاً بی‌ضرر هستند، اما ممکن است در معاینات به دلیل شباهت با توده‌های سرطانی نیاز به بررسی و تشخیص دقیق داشته باشند.
۶. گالاکتوسل
گالاکتوسل کیسه‌ای پر از شیر یا مایع شیری است که اغلب در زنان شیرده دیده می‌شود. این نوع توده به دلیل انسداد مجاری شیری ایجاد می‌شود و معمولاً پس از قطع شیردهی به‌تدریج از بین می‌رود. گالاکتوسل‌ها خوش‌خیم هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند، مگر اینکه دردناک شوند یا عفونی شوند.
علل ایجاد توده‌های خوش خیم پستان
توده‌های خوش‌خیم پستان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یا دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد توده‌های خوش‌خیم در پستان‌ها شود.
- عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، وجود سابقه خانوادگی از توده‌های خوش‌خیم پستان می‌تواند احتمال ایجاد این توده‌ها را افزایش دهد.
- آسیب یا ضربه به پستان: ضربه به بافت پستان می‌تواند منجر به نکروز چربی و ایجاد توده‌های غیر سرطانی شود.
- انسداد مجاری شیری: انسداد مجاری شیری می‌تواند باعث ایجاد گالاکتوسل در زنان شیرده شود.
علائم توده‌های خوش خیم پستان
علائم توده‌های خوش‌خیم پستان بسته به نوع توده متفاوت است، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:
- وجود توده یا برآمدگی در پستان که اغلب بدون درد است.
- احساس تورم یا سنگینی در پستان.
- حساسیت به لمس در برخی قسمت‌های پستان.
- درد خفیف یا درد در طول چرخه قاعدگی.
- ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان (در برخی موارد مانند پاپیلوم).
روش‌های تشخیص توده‌های خوش‌خیم پستان
توده‌های خوش‌خیم پستان اغلب با روش‌های تصویربرداری و نمونه برداری تشخیص داده می‌شوند. برخی از روش‌های رایج تشخیص شامل موارد زیر است:
- ماموگرافی: ماموگرافی یک روش تصویربرداری است که از اشعه ایکس برای بررسی بافت پستان و تشخیص توده‌ها استفاده می‌کند.
- سونوگرافی پستان: این روش برای بررسی دقیق‌تر بافت‌های نرم و تشخیص کیست‌ها و توده‌های خوش‌خیم مفید است.
- ام آر آی (MRI): ام‌آر‌آی برای تشخیص توده‌های پستان و بررسی آناتومی پستان بسیار دقیق است و در برخی موارد خاص توصیه می‌شود.
- بیوپسی یا نمونه‌برداری: در مواردی که نیاز به بررسی دقیق‌تری باشد، نمونه‌ای از توده گرفته و تحت آزمایش پاتولوژی قرار می‌گیرد تا نوع توده مشخص شود.
درمان توده‌های خوش خیم پستان
بیشتر توده‌های خوش‌خیم پستان نیاز به درمان خاصی ندارند و با گذر زمان به‌طور طبیعی برطرف می‌شوند. با این حال، در برخی موارد خاص ممکن است درمان‌های زیر لازم باشد:
- نظارت دوره‌ای: برای اطمینان از عدم رشد یا تغییرات مشکوک در توده، معاینات دوره‌ای توسط پزشک توصیه می‌شود.
- برداشتن توده: در مواردی که توده باعث درد یا ناراحتی می‌شود یا به دلیل نگرانی از احتمال سرطانی بودن، پزشک ممکن است تصمیم به برداشتن توده بگیرد.
- دارودرمانی: در برخی موارد کیست‌ها با داروهای هورمونی و ضدالتهاب درمان می‌شوند تا علائم کاهش یابد.
- تخلیه کیست: در کیست‌های دردناک و بزرگ، بهترین جراح سینه ممکن است با استفاده از یک سوزن نازک، مایع کیست را تخلیه کند تا درد و تورم کاهش یابد.
توده های خوش خیم پستان نیاز به برداشتن دارند؟
بیشتر توده‌های خوش‌خیم پستان نیاز به برداشتن ندارند و معمولاً بی خطر هستند. بسیاری از این توده‌ها به دلیل تغییرات هورمونی، سن یا دیگر عوامل طبیعی به وجود می‌آیند و با گذر زمان به خودی خود کوچک شوند یا از بین بروند. با این حال، تصمیم به برداشتن یا عدم برداشتن توده خوش خیم پستان به عوامل زیر بستگی دارد:
اندازه و رشد توده
اگر توده خوش‌خیم در حال رشد باشد یا به مرور زمان بزرگ‌تر شود، پزشک ممکن است برداشتن آن را برای اطمینان بیشتر یا جلوگیری از ناراحتی‌های بعدی توصیه کند.
ایجاد درد یا ناراحتی
برخی توده‌های خوش‌خیم ممکن است به دلیل اندازه یا محل قرارگیری‌شان دردناک باشند یا باعث ناراحتی در زندگی روزمره شوند. در این صورت، برداشتن توده می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
ظاهر و شکل پستان
اگر توده خوش‌خیم ظاهر یا شکل پستان را تغییر دهد یا باعث عدم تقارن شود، ممکن است برداشتن آن از نظر زیبایی مد نظر قرار گیرد.
نگرانی از احتمال تغییرات مشکوک در آینده
در برخی موارد، پزشک ممکن است توده را برای بررسی دقیق‌تر به‌عنوان اقدام پیشگیرانه بردارد، به ویژه اگر تغییرات سلولی خاصی مشاهده شود یا سابقه خانوادگی سرطان پستان وجود داشته باشد.
